Şevket Süreyya Aydemir’in kaleminden çıkan “Suyu Arayan Adam” adlı biyografi kitabı, yazarın kendi yaşam öyküsünü anlattığı ve 1959 yılında tamamladığı önemli eserlerden biridir. Bu kitap, 100 Temel Eser arasında yer almaktadır.
Kitabın özeti, yazarın Türkiye’deki yakın dönem tarihini anlatan diğer kitaplarından farklı bir bakış açısı sunmaktadır. Aydemir, kendi yaşam öyküsünden yola çıkarak dönemi ele almış ve Otobiyografik bir roman niteliği taşımaktadır. Eserin ilk bölümünde, yazar Osmanlı Devleti’nin son döneminde etkili olan ideolojilere eleştiriler getirirken kendi ilişkisini de okuyucularla paylaşmaktadır.
Sovyet Devrimi’nden Azerbaycan’daki turancılık ve sosyalist hareketlere, Asya’daki Galiyevciliğe ve Sovyetler’deki Lenin-Stalin dönemleri arasındaki farklılıklara kadar pek çok konuya değinen yazar aynı zamanda tanınmış sosyalistler ve İttihat ve Terakki üyelerine de atıfta bulunmaktadır. Aydemir ayrıca Türkiye’ye döndükten sonra katıldığı sosyalist aydınlar çevresini, Aydınlık dergisi Sürecini ve 1925-1927 yıllarındaki komünist tutuklamalarını da detaylı bir şekilde aktarmaktadır.
Kitabın ikinci bölümü olan “İnkılabın Emrinde” ise yazarın Kadro hareketi, Kemalist devrimi ve devrimin gerçekleştirilmesi için gerekli şartlara odaklandığı bir kısımdır. Son olarak, cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün himayesinde gerçekleştirdiği eğitim çalışmalarını anlatarak kitabı sonlandırmaktadır.
Aydemir, kitabında kendisini “suyu arayan adam” olarak tanımlayarak, Turancılık hevesinden sıyrılarak, Komünizm gibi düşünceleri reddedip, Cumhuriyetçi ve Milliyetçi bir kimliğe bürünerek suyu bulduğunu ve doğru yolu bulduğunu ima etmektedir. Bu şekilde, yazar kendi ideolojik değişim sürecini ve fikir evrimini okuyucularına aktarmaktadır.
“Suyu Arayan Adam”ın büyük bir kısmı yazarın kişisel deneyimlerine dayanmaktadır ve Türkiye’de yakın tarihi anlamak için önemli bir kaynak olarak kabul edilmektedir. Aydemir’in o dönemdeki olaylara ve ideolojilere getirdiği eleştiriler ve kendi düşünce evrimini anlattığı bu eser, Türk edebiyatının önemli bir biyografi kitabı olarak değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, “Suyu Arayan Adam” Şevket Süreyya Aydemir’in kendi yaşam öyküsünden yola çıkarak Türkiye’nin yakın tarihine farklı bir bakış açısı sunan önemli bir eserdir. Yazarın kişisel deneyimleri, ideolojik evrimi ve dönemin tarihsel olaylarını ele aldığı bu kitap, okuyucularına hem bir otobiyografi hem de tarih kitabı okuma deneyimi sunmaktadır. Aydemir’in kalemiyle yazılan “Suyu Arayan Adam” Türk edebiyatının önemli bir köşe taşı olarak kabul edilmektedir.
